100 хоног: Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгийн сайхан амлалтууд

Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэг өчигдөр ард иргэддээ хандан мэдээлэл хийлээ. Тэрбээр Шийдлийн Засгийн газар байгуулагдсан 100 гаруй хоногт юу хийсэн талаар болон цаашид юу хийхээр төлөвлөж байгаагаа дуулгалаа. Ерөнхий сайд Ч.Сайханбилэгийн ойрын хугацаанд хэрэгжүүлнэ гэсэн сайхан амлалтуудыг түүвэрлэн хүргэж байна.

- Үндсэн хуульд нэмэлт өөрчлөлт оруулна. Сонгодог парламентын засаглалдаа эргэлт буцалтгүй орох уу, сум дүүргийн даргаа иргэдээсээ шууд сонгох уу, их хурал дан эсвэл давхар танхимтай байх уу, Их хурал, Засгийн газрын гишүүн дан давхар дээлтэй байх уу, хот, нийслэлээ зааглах уу гээд олон асуудлаа нэг мөр болгох ажлаа нийгмээрээ нэг сайн хэлэлцье.

- Сонгуулийн хуулийг өөрчилнө, намуудын санхүүжилтийг ил тод болгоно. Улс төрийн намуудаа олон түмний хүсэн хүлээж байгаа эрүүл цэвэр, эрхэм шинж чанартай болгох, шинэчлэх, намын шинэ хуулийг батлах, намуудын санхүүжилтийг ил тод болгох, сонгуулийн шинэ хуулиа баталж гаргахын төлөө Засгийн газар Их хуралтай, нам эвслийн бүлгүүдтэй хамтран идэвхтэй ажиллах болно.

- Оюутолгой, Тавантолгойн араас залгуулан хөгжлийг хангах бүх том төслүүдээ хөдөлгөсөн шиг хөдөлгөе. Шулуухан хэлэхэд  хоёр том төслөө хөдөлгөж байж л, араас нь залгах бусад хөрөнгө оруулалт бодитоор орж ирнэ.

- Засгийн газар орон нутгийн татварын шинэ тогтолцоог шийдвэрлэсэн хуулийг өргөн барина. Шинэ хуулиар уурхай үйлдвэрлэл явуулсан тохиолдолд ашигт малтмалын нөөцийн төлбөрийн 30 хүртэл хувийг орон нутгийн төсвийн татаасыг хасалгүйгээр тухайн нутагт нь үлдээж байх болно.

-Гацууртын ордыг ашиглах эсэхийг Улаанбаатарт том том тэрэг хөлөглөсөн хүмүүс биш Мандал сумынхан өөрсдөө л шийдэг. Гацууртын ордыг ашиглах хугацааны нөөц ашигласны төлбөрийн 30%, тусгай зөвшөөрлийн төлбөрийн 50%-г орон нутагт нь шинэ хуулиар үлдээнэ. Энэ аргаар тооцоход Гацууртын ордыг ашигласнаар 60 гаруй тэрбум төгрөг орон нутагтаа үлдэх болно. Энд нэг зүйлийг тодорхой хэлье. Ноён уул байгалиас заяасан төрхтэйгээ, түүхээс өвлөсөн өвтэйгээ үлдэнэ. Харин Гацууртын ордыг ашиглах болно. Энд төөрч будилах, мушгих гуйвуулах ямар ч шаардлага байхгүй. Дахин хэлэхэд Ноён уул хөндөгдөхгүй байгаагаараа үлдэнэ.

- Засгийн газрын хийх том ажил бол үнэ чөлөөлөх асуудал юм. Засгийн газар энэ оны 7 сарын 1-нээс эрчим хүчний үнэ чөлөөлөх ажлаа эхлэхээ зарлаж байна. Эхний ээлжинд системийн алдагдлаа бууруулах, удирдлагын шинэ арга барил нэвтрүүлэх, ухаалаг хэрэглээнд суурилсан шинэ аргачлалаа турших бэлтгэл ажлаа хийж байна.

- Айл өрх, нийгмийн шаардлагатай давхаргаа хамгаалах зорилгоор энгийн хэрэглээтэй дундаж айлын 150 квт хүртэлх хэрэглээгээ өнөөгийн хуучин тарифаар харин илүү хэрэглээгээ зах зээлийн зарчмаар төлдөг шинэ журамд шилжинэ.

-  Гурил буудайн үнийг энэ жилээс эхлэн бирж болон зах зээлийн үнэ дээр тогтсон шинэ зөв зарчимд оруулах нь зүйтэй гэж үзэж байна. Хуучин урамшуулалд олгодог байсан хөрөнгө мөнгөө харин нийгмийн хэрэгцээ шаардлага бүхий хэсэг бүлэгт үнийн зөрүүнд нь зарцуулдаг тогтолцоонд шилжих болно. 

- Бензин шатахууны үнийг цаашид үнэ тогтворжуулах хөтөлбөрөөр бус дэлхийн зах зээлийн үнийн өсөлт бууралттай холбоотой дээш доошоо хэлбэлзэж буудаг тогтолцоонд шилжүүлэх цаг нь болсон.

- Олон жил яригдсан 5-р цахилгаан станц төслийг гацаанаас гаргахаар боллоо. 5-р цахилгаан станцын бүтээн байгуулалтын ажлыг энэ оны долдугаар сард эхлүүлэхээ амаллаа.  Эхлэх төгсөх нь, хэзээ хэрхэх нь мэдэгддэггүй ийм олон төслийг энэ мэтчлэн хурдан шийдвэрлэх болно. 

- Багануур, Бөөрөлжүүт, Шивээ Овоо, Тавантолгой цахигаан станц, Эг, Ховд гол, Эрдэнэбүрэнгийн усан цахилгаан станцуудыг барих хөрөнгийг босгох холбогдох шийдвэрүүдийг гаргаад байна. Ялангуяа, Эгийн голын УЦС-ыг барьж ашиглалтад оруулснаар эрчим хүч системийнхээ хувьд бүрэн бүрэлдэж ажиллах боломжтой болох юм. Эдгээр төслүүдийг хэрэгжүүлснээр шинээр 6-7 станц зэрэг баригдаж эрчим хүчний импортлогч орноос экспортлогч орон болно.

- Нүүрснээс хий, шингэн түлш гаргах том төслийн хөрөнгө оруулагч шийдэгдлээ. Цементийн эх орны гэсэн тодотголтой дараагийн үйлдвэрүүд энэ зун ашиглалтад ороход бэлэн болж байна. Энэ жил бид алтны үйлдвэрлэлээ дэмжсэнээр урд өмнөх жилүүдээсээ илүү гарч 20 тн алт тушаана.

- Энэ жил Дорнод болон баруун таван аймгийн хатуу хучилттай замын бүтээн байгуулалтууд үргэлжилнэ. Дээрх чиглэлийн нийт 1602 км замын тухайн хэсэг болгоны хөрөнгө оруулагч, ажил гүйцэтгэгч нь тодорхой болсон.

- Зөвхөн хатуу хучилттай зам төдийгүй хэдэн арван жилээр хийгдээгүй төмөр зам тавих ажлууд энэ жил эхэлнэ. ТТ-Гашуун сухайт чиглэлийн 267 км-ын төмөр зам, Эрдэнэт-Овоот чиглэлийн 570 км төмөр замын бүтээн байгуулалтын ажлууд явагдана. 

- 2011 оноос хойш гацсан “Шинэ Яармаг” 4000 айлын орон сууцны хорооллын бүтээн байгуулалтыг шинээр эхлүүлэх шийдвэрийг Засгийн газраас гаргалаа. “Шинэ Яармаг” хорооллоос гадна Улаанбаатарт долоон хорооллын шинэ бүтээн байгуулалт үргэлжлэн явагдана. Газраа эргэлтэд оруулж суурьшлын шинэ бүсүүд бий болгох ажлаа эрчимжүүлнэ. 

- Орон сууцны ипотекийн 8%-н зээлийн хөтөлбөрөө энэ жил үргэлжлүүлнэ. Бид энэ жил 8%-н зээлээ зөнгөөр нь үргэлжлүүлэхгүй ээ. Тэтгэврийн сангийн шинэ зохион байгуулалтыг эхлүүлж тэтгэврийн сангаа хөрөнгөжүүлэх, нэрийн дансаа хүн бүр дээр жинхэнэ утгаар нь нээн бодитой ажиллуулах, сангийн хөрөнгийг үр ашигтай арвижуулах, 8%-н моргейжийн хөтөлбөртэй холбох чухал ажлуудыг хийх болно. Ипотекийн зээлд 80 м.кв-аас дээш байр авах хүмүүсээ хамруулах ажлаа энэ жилээс эхэлнэ.

- Түрээсийн орон сууц хөтөлбөрийг эхлүүлж зээлэнд хамрагдах боломжгүй иргэддээ түрээсийн байранд амьдрах боломжийг шинээр бий болгоно. 

- 24 суманд гараагаа эхэлсэн “Шинэ сум” төвийг бүтээн байгуулах ажлын дараагийн шатны санхүүжилтийг босгох, хамрагдах сумын тоог нэмэх ажлаа хийнэ.

- Хийн үйлдвэрийг барьж байгуулах, хэрэглэгчдэд хүргэх шугамын хөрөнгө оруулалтыг Хятад улсын хөнгөлөлттэй зээлийн эх үүсвэрээр хэрэгжүүлэх шийдвэрийг Засгийн газар гаргалаа. Мөн хог боловсруулах үйлдвэрийн хоёр төслийг хэрэгжүүлснээр хогны үйлдвэргүй хот гэдэг тодотголоосоо Монгол Улс салах болно. 

- Татварын орчныг ойлгомжтой энгийн болгох, олон улсын жишиг стандартад нийцүүлэх, татварын хувь хэмжээг бууруулах, буцаан олгох, татварын маргааныг эрүүгийн гэхээсээ илүү иргэний журмаар шийддэг болгох 10 илүү багц хуулийн төслүүдийг Засгийн газраас Их хуралд өргөн барилаа.

 - Жуулчид, хөрөнгө оруулагчдыг татах зорилгоор УИХ-д өргөн барьсан казино, морин тойруулгын уралдаан бооцооны хуулиудыг яаралтай батлах, битүү цэнгэлдэх хүрээлэн барих, хурал үзэсгэлэнгийн төв, кино үйлдвэр студи шинээр байгуулах төслүүдэд Засгийн газар онцгой анхаарах болно. Ингэснээр энтертайнмэнт буюу зугаа цэнгэлийн, урлаг соёлын шинэ салбар эдийн засгаа солонгоруулах шинэ хэлбэрийг үүсгэн хөгжүүлэх ажилд том дэвшил гарах юм.